Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (CBS ©)

In het laatste kwartaal van 2018 is de spanning op de arbeidsmarkt verder opgelopen naar een nieuw hoogtepunt. Het vorige lag kort voor het begin van de crisis, toen er gemiddeld 79 vacatures waren per 100 werklozen. In het vierde kwartaal van 2018 waren dat er 80. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. De arbeidsmarkt is nu vijf kwartalen op rij gespannen. Een gespannen arbeidsmarkt betekent dat de vraag naar arbeid bovengemiddeld is en het beschikbare aanbod relatief laag.

Werkloosheid 3,6 procent
De toename van de spanning op de arbeidsmarkt in het vierde kwartaal is vooral toe te schrijven aan de lagere werkloosheid. Het aantal werklozen nam af met 18 duizend, aanzienlijk meer dan in het derde kwartaal. Met 3,6 is het werkloosheidspercentage terug op het laagste niveau van vlak voor het uitbreken van de crisis. Het aantal langdurig werklozen is na 2010 niet meer zo klein geweest en het onbenut arbeidspotentieel daalde ook.

Langdurige werkloosheid neemt verder af
Ook het aantal langdurig werklozen, degenen die al een jaar of langer op zoek zijn naar werk, is verder afgenomen. In het vierde kwartaal waren er 94 duizend mensen langdurig werkloos. Dat zijn er 44 duizend minder dan een jaar eerder in hetzelfde kwartaal. Hiermee is het aantal langdurig werklozen sinds 2010 niet meer zo laag geweest. Het aandeel in de totale werkloosheid kwam hiermee uit op 29 procent. Ter vergelijking, in het vierde kwartaal van 2017 was dat nog 35 procent. Begin 2015 bereikte het aandeel langdurig werklozen het hoogste punt met 44 procent. Sindsdien is dit aandeel in alle leeftijdsgroepen afgenomen. In het vierde kwartaal van 2018 was 7 procent van de werkloze jongeren tot 25 jaar een jaar of langer op zoek naar werk en 23 procent van de werkloze 25- tot 45-jarigen. Bij 45-plussers is het aandeel langdurig werklozen met 50 procent flink hoger.

Opnieuw recordaantal openstaande vacatures
Het aantal openstaande vacatures bereikte voor het derde achtereenvolgende kwartaal een record, maar de stijging was de kleinste in vijf jaar tijd (+2 duizend). Ook het aantal banen blijft toenemen. In het vierde kwartaal kwam er 49 duizend bij. Al bijna drie jaar wordt elk kwartaal een nieuw record bereikt. Het aantal openstaande vacatures steeg ook in het vierde kwartaal naar een nieuw record, namelijk 264 duizend. Na het begin van de crisis in 2008 werd een dieptepunt bereikt met 91 duizend vacatures. Sinds het tweede kwartaal van 2018 ligt het aantal hoger dan op het hoogste punt voor de crisis.

Meeste vacatures in de handel
In de meeste bedrijfstakken nam het aantal openstaande vacatures niet of relatief weinig toe. In drie bedrijfstakken daalde het aantal. De meeste vacatures kwamen er het afgelopen kwartaal bij in de zorg (+2 duizend). Ook in de bouw en bij het openbaar bestuur steeg het aantal vacatures licht gestegen.

Aantal banen blijft toenemen
In het vierde kwartaal van 2018 is het totaal aantal banen met 49 duizend toegenomen tot 10 513 duizend banen van werknemers en zelfstandigen. De groei van het aantal banen ten opzichte van het voorgaande kwartaal komt daarmee op 0,5 procent. In deze cijfers zijn alle banen meegeteld, van werknemers en zelfstandigen, voltijd en deeltijd.

Grootste stijging banen bij de handel, vervoer en horeca
In de bedrijfstak handel, vervoer en horeca kwamen er in het vierde kwartaal 11 duizend banen bij. Deze bedrijfstak is goed voor een kwart van het totaal aantal banen. Het aantal banen bij de uitzendbureaus groeide met 7 duizend. Dat was minder dan in het voorgaande kwartaal, toen er zowel in de bedrijfstak handel, vervoer en horeca als in de uitzendbranche nog 8 duizend banen bij kwamen. Daarmee is de groei van de banen in de uitzendbranche de laatste drie kwartalen van 2018 afgenomen. Vanaf het tweede kwartaal van 2014 tot en met het eerste kwartaal van 2018 was de groei in vrijwel elk kwartaal sterker. Inmiddels telt de uitzendbranche 843 duizend werknemersbanen. Dat is 10 procent van alle banen van werknemers. Andere bedrijfstakken waar het aantal banen aanzienlijk toenam zijn de zakelijke dienstverlening (+7 duizend), cultuur, recreatie en overige diensten (+6 duizend), informatie en communicatie (+5 duizend) en de industrie (+4 duizend).